STAGINGWOOD

In StagingWood onderzocht Elmo Vermijs samen met een wisselende coalitie met onder anderen boswachters, wetenschappers, juristen, activisten, kunstenaars, schrijvers en lokale houtzagerij nieuwe verhoudingen tussen mens en bos op Terschelling. Wat betekent het om in dialoog te zijn met een niet-menselijke omgeving zoals het bos? En hoe ziet een natuur-inclusieve en sociaal gelijkwaardige relatie tussen mens en bos eruit?
De vier stadia (en de preliminaire fase) van de levenscyclus – ontkiemen, groei, verval en afsterven – vormen het uitgangspunt voor onderzoek dat leidde tot circulaire productieprocessen, publieke programma’s, seminars, publicaties, installaties enreflectiewerken.

Preliminair

Narratives of the Forest vormde de basis voor StagingWood, een installatie en bloemlezing midden in het bos. De constructie, gemaakt van lokale stammen, nodigde bezoekers uit om te kijken, te luisteren en zich af te vragen wat het bos hen vertelt. In samenwerking met houtzagerij Island Woods werd gewerkt volgens een circulair proces: het ontwerp volgde de aanwezige houtvoorraad en alle stammen keerden terug in de productie. In de bloemlezing schreven veertien deelnemers korte teksten rond de vraag “Wat vertelt het bos jou?” Tijdens het verdiepende programma werden bezoekers uitgenodigd op verschillende manieren te luisteren naar het bos.

Ontkiemen

Assembly of Trees was een installatie die verwees naar een parlement, tribune en schuilplaats — een plek waar bos, bomen, houtproductie en mensen samenkwamen. Via een entree van gestapelde planken leidde een pad door het bos naar de installatie, waar bezoekers via een QR-code konden luisteren naar Jente Hoogeveens essay Tot het bos over de vraag wat er gebeurde wanneer het bos zelf centraal stond in denken en handelen. In de verdiepende workshops stonden rechten voor de natuur, lokaal bosbeheer, rewilding en sociale gelijkwaardigheid centraal. Dit mondde uit in het manifest Het Bos Spreekt — een pleidooi voor een nieuwe grondhouding, gebaseerd op de intrinsieke waarde van het bos.

Groei

Samen met een dekoloniaal activist, bodemwetenschapper, datakunstenaar en intercultureel filosoof onderzocht Vermijs hoe de bosbodem waarnam. Dit resulteerde in een multimediale installatie en een programma met workshops rond de ondergrondse intelligentie van het bos. Bezoekers konden via koptelefoons live bodemtrillingen horen, microscoopbeelden bekijken en reflecteren via een audiotour. In vijf verdiepende workshops werd ingezoomd op cyclische productieprocessen, systeemopstellingen, het wood wide web, Inheems landgebruik en zintuiglijke organisatievormen. Het mondde uit in een getekend organogram: hoe zou een organisatie eruitzien als de ondergrondse intelligentie van het bos het uitgangspunt was?

Verval

Chihiro Geuzebroek en Elmo Vermijs onderzochten met een installatie en begeleide boservaring het ongemak en de lessen van het stadium Verval. Ze reflecteerden op hoe een landschap dat kraakte en woekerde ruimte bood om te luisteren. Wat krakt er in het bos van Terschelling – en in grotere systemen? Is dit een waarschuwing of een kans tot verandering? Tijdens een audiowandeling volgden bezoekers een route langs een poort, gekraakte stammen, ontkroonde bomen en kraakpad. In workshops verkenden deelnemers via belichaamde oefeningen thema’s als hiërarchie, monoculturen en loslaten. Het resulteerde in de muziekvideo Losing Myself.

Afsterven

Wat als een geliefde relatie nog voelbaar was, maar niet meer aan te raken? In Vergaan werd ruimte gemaakt voor rouw door samen compost terug te dragen naar het bos op Terschelling. Samen met Island Woods werden lokale organische reststromen in een biomeiler omgezet tot vruchtbare aarde. In een rituele handeling, een cirkel van compost en uiteenvallende boomlichamen, stond rouw centraal als vruchtbare aarde: wat kon het bos ons leren over rouw? In het verdiepende programma werd ingezoomd op de persoonlijke, collectieve en ecologische lagen van rouw. Het leidde tot een podcast die de samenhang tussen compost, rouw en de lessen van het bos verkende.

StagingWood werd mogelijk gemaakt door: Oerol Festival, Stichting DOEN, VriendenLoterijFonds, Amarte Fonds en IN SITU.

Elmo Vermijs is beeldend kunstenaar en beweegt zich op het raakvlak van kunst, architectuur en land(schap). In zijn werk onderzoekt hij hoe ruimte en materialen – vaak reststromen – ons kunnen leren over regeneratie en samenleven met onze omgeving. Door samen te werken met (lokale) menselijke en niet-menselijke gemeenschappen ontstaan installaties die uitnodigen tot aanraken, ervaren en vertragen. Via publicaties, workshops en gesprekken verdiept hij deze installaties. Zo opent Vermijs alternatieve perspectieven en nodigt hij bezoekers uit om stil te staan bij maatschappelijke vraagstukken en hun relatie met de leefomgeving opnieuw te bevragen.